Imieniny:

Zabytki w Gminie Rybczewice Zabytki w Gminie Rybczewice

Częstoborowice

Kościół parafialny pw. Św. Ap. Piotra i Pawła. Pierwotnie zapewne drewniany, wzmiankowany jako parafialny w 1325 r. Następny również drewniany ok. 1424(9) r., opuszczony w latach 1570-1604, zniszczony w drugiej poł XVII w. Obecny_wzniesiony ok. 1670-8 r., po pożarze w 1785 r. odbudowany  kosztem starosty zielenieckiego i_Ks._S._Palmowskiego oraz powiększony przez przedłużenie nawy na wschodzie i dobudowanie zakrystii. Konsekrowany 1794 r. w latach 1879-95 dalsza rozbudowa: przedłużenie prezbiteerium na zachodzie, wzniesienie skarbca i kruchty, z_tegoż czasu wieżyczka na sygnaturkę. Restaurowany 1918 i 1946 późnobarokowy. Położony na wzniesieniu, wśród drzew, zwrócony prezbiterium na zachód. Murowany z kamienia, otynkowany, jednonawowy. Nawa_prostokątna z_kwadratową kruchtą od wschodu, w_części zachodniej rozszerzona dwiema prostąkątnymi płytki kaplicami. Prezbiterium prostokątne, węższe i niższe, z_zakrystią od południa i skarbcem od północy. W nawie strop, kaplice przesklepione kolebką, w prezbiterium sklepienie kolebkowo-krzyżowe, w zakrystii kolebkowe z lunetami. Wewnątrz nawa otwarta do kaplic arkadami, rozczłonkowana lizenami i płytkimi wnękami, w których przeprute okna. Otwór tęczowy zamknięty półkoliście, krucyfiks o charakterze barokowym. Chór muzyczny wsparty na trzech arkadach, pod nim od północy niewielka lokalność mieszcząca klatkę schodową. Z kruchty do nawy portal malowany poźnobarokowy (koniec XVIII w.), iluzjonistyczny z otworem wejściowym zamkniętym połkoliście. w zwieńczeniu kartusz malowany z literami XSP (Ks. Palmowski). Okna przeważnie zamknięte odcinkowo. Zewnątrz kościół opięty pilastrami, nawa ponadto o podziałach ramowych, gzyms wieńczący profilowany. Fasada wschodnia trójdzielna, zwieńczona szczytem poźnobarokowym z_końca XVIII w., ze spływami wolutowymi i nowszymi sterczynami po bokach, ożywionym pilastrami i lizenami. w części środkowej wnęka zamknięta odcinkowo  z malowidłem Św. Ap. Piotra i Pawła o charakterze barokowym. Dachy dwuspadowe z wieżyczką na sygnaturkę nad nawą, nad zakrystią i skarbcem pulpitowe, kryte blachą. W kosciele znajdują się cztery ołtarze boczne o charakterze barokowym; przy tęczy po prawej z rzeźbą Chrystusa na krzyżu (zasłaniany czasowo obrazem Przemienienia Pańskiego z XIX w.), po lewej obraz Matki Bożej Różańcowej (mal. R. Kondradzka, 1938 r.). Po lewej stronie nawy znajduje się ołtarz z obrazem św. Mikołaja z XIX w., po prawej zaś św. Antoniego z VIII w. Na chórze muzycznym 8-głosowe organy. Kościół wpisany do rejestru zabytków pod nr A/396.


Dzwonnica, brama i kryte schody.  Wzniesione wraz z murem cmentarnym w. XVIII/XIX. Usytuowane na osi fasady kościoła. Murowane z kamienia, otynkowane. Dzwonnica prostokątna, dwukondygnacyjna o narożach ujętych lizenami. Od wschodu poprzedzona jednobiegowymi, krytymi 40 –stopniowymi schodami dostępnymi od dołu przez otwór wejściowy zamknięty półkoliście, zwieńczony trójkątnym szczytem ze sterczynami. Dach nad dzwonnicą czterospadowy, nad przybudówką schodową dwuspadowy pobity gontem. Dwa dzwony: jeden z 1587 r., drugi z 1744 r. odlany przez Wittwercka z Gdańska. Mur cmentarny z sześcioma kapliczkami o mensach wybrzuszonych i prostokątnych wnękach, zwieńczonych trójkątnymi frontami, daszki dwuspadowe kryte blachą.

  

 

Pomnik Powstańców Styczniowych (Mogiła). Na cmentarzu parafialnym w Częstoborowicach znajduje się pomnik powstańców poległych podczas "rzezi częstoborowickiej" 27 lipca 1863 roku. W bitwie poległo 107 powstańców, a 150 zostało rannych. Na wysokim kamiennym cokole stoi biały orzeł w koronie, a napis na pomniku brzmi: " W czci i hołdzie spoczywającym tu 107 powstańcom poległym 27 VII 1863 roku w bitwie z Moskalami na polach Częstoborowic i Rybczewic. Wolni Polacy w X rocznicę wskrzeszenia Rzeczpospolitej 1918-1928".

 

Pomnik Powstańców Styczniowych. U stóp wejścia do dzwonnicy od strony wschodniej znajduje się pomnik upamiętniający bitwę pod Częstoborowicami. Walki zostały stoczone 27 lipca 1863 roku między powstańcami, a armią rosyjską. Większość uczestników walk, którym nie udało się uciec została wymordowana przez Rosjan, części Polaków udało się uniknąć walki, część została jednak odcięta. Bitwa zakończyła się klęską powstańców, większość Polaków, którym nie udało się uciec została w metodyczny sposób wymordowana przez Rosjan. W lipcu 2012 roku  założono Komitet Budowy Pomnika. Jednym z inicjatorów był pan Tadeusz Doroszuk, dyrektor TVP Historia. Na budowę otrzymano dofinansowanie z Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczęństwa z Warszawy oraz wniesiono wkład własny z Urzędu Gminy Rybczewice. Twórcą pomnika jest Witold Marcewicz, zaś autorem napisu na nim Adam Sikorski. Monument ma ponad 2 metry i jest wykonany z granitu finlandzkiego. Początkowo usytuowany miał być przy ZSO Rybczewice, lecz po wyborach samorządowych zdecydowano, że pomnik zostanie postawiony bliżej miejsca, w którym została stoczona bitwa. 21 czerwca 2015 roku odbyły się uroczystości odsłonięcia Pomnika Powstańców Styczniowych. Po uroczystej mszy św. w intencji wszystkich, którzy stracili życie w obronie ojczyzny, pomnik został odsłoniety i poświęcony. Napis na nim wyryty brzmi: "Zbyt dumni, by żyć w niewoli, zbyt młodzi, aby umierać. Wszystko czym mogło obdarzyć Ich życie, poświęcili wymarzonej Polsce", "W 150. rocznicę bitwy pod Częstoborowicami stoczonej 30 lipca 1863 r."

 

Grobowiec rodziny Drojeckich (Drohojowskich) Na cmentarzu parafialnym w Częstoborowicach znajduje się kaplica cmentarna rodziny Drojeckich ze Stryjny z przełomu XIX i XX wieku. Grobowiec jest to budowla w kształcie półkola wzniesiona z cegły politurowanej, kryta dachówką w kształcie pięknych liści z półkolem ozdobionym trzema witrażami. Wejście do niej zamyka dwuczęściowa krata metalowa z herbem Drojeckich, przedstawiającym tarczę z trzema pasami; u góry nad koroną hrabinowską znajduje się czasza, z której wygląda ku lewej stronie czarny pies. Jest to herb Korczak. Grobowiec wpisany do rejestru zabytków pod nr A/948.

 

Pomnik Róży Rembielińskiej. Róża Rembielińska z Potockich żyła w latach 1818-1868, właścicielka pałacu w Rybczewiach. W swym majątku właśnie w Rybczewicach pomagała chłopom, zakładała ochronki dla dzieci, leczyła chorych, prowadziła naukę czytania i pisania, a także niosła pomoc biednym. W czasie walk Powstania Styczniowego ukrywała rannych powstańców, dostarczała ubrań i żywności, a także udzielała kwatery w swym dworze, gdzie panowała patriotyczna atmosfera. Wszystko czyniła z wielkim poświęceniem, choć wiedziała, że grożą jej za to represje z konfiskatą majątku włącznie. Pochowana na cmentarzu w Częstoborowicach. Wyryty na nagrobku napis głosi: "RÓŻA Z POTOCKICH REMBIELIŃSKA URODZONA W 1816 R ZMARŁA 1868 R DNIA 17 PAŹDZIERNIKA PRZESZŁA DOBRZE CZYNIĄC A WSPOMNIENIE O NIEJ NIECH BEDZIE MODLITWĄ"

 

Obraz Matki Boskiej Zwycięskiej.  W kościele parafialnym pod wezwaniem Świetych Apostołów Piotra i Pawła w Częstoborowicach w ołtarzu głownym, znajduje się obraz Matki Bożej Zwycięskiej. Według opini wiernych jest to obraz należący do króla Jana III Sobieskiego. Jest on szczególną pamiątką przeszłości: pochodzi z kaplicy dworskiej w Pilaszkowicach - posiadłości Sobieskich, z którymi związane było dzieciństwo króla. Prawdopodobnie obraz ten zabrał ze sobą król na wyprawę wiedeńską w 1683r. Legenda głosi, że obraz ten po pożarze przeniesiono do koscioła parafialnego w Częstoborowicach ale ciągle w dziwny sposób powracał do kaplicy w Pilaszkowicach. Dopiero po uroczystym, procesyjnym przeniesieniu w 1864 roku z udziałem wiernych i biskupa, po poświęceniu na nowym miejscu pozostał i jest tam do dnia dzisiejszego.
   

 

Srebrna suknia św. Antoniego. XVIII wieczy obraz znajdujacy się w nawie bocznej kościoła pw. św. App Piotra i Pawła w Częstoborowicach przedstawia świętego Antoniego. Św. Antoni tzn. Antoni Wielki (ur. 250/251, zm. 365) to egipski  pustelnik, jeden z twórców ruchu monastycznego, a konkretnie jednej z jego odmian zwanej anachoretyzmem. Pochodził z miejscowości Koma (Qiman al-Arus) z bogatej rodziny. Po śmierci rodziców sprzedał majatek i rozpoczął życie ascety. Święty kościoła katolickiego i kościołów wschodnich. Postać św. Antoniego znajdującego się na obrazie, odziana jest w ozdobną srebrną suknię pochodzącą również z XVIII w. Obraz i suknia odnawiane były kosztem parafian i starań Ks. proboszcza Konstantego Pabisiewicza w 1919 roku.


Młyn wodny. Drewniany, wybudowany jako wierna kopia młyna z XIX w. ze wsi Bazar. Znajduje się w malowniczym zakątku wsi Częstoborowice nad rzeką Giełczew, otoczony stawami, które obecnie są posiadłościami prywatnych właścicieli. Wspaniale komponuje się z pagórkowato - falistym terenem wsi. Okoliczni mieszkańcy twierdzą, że istnieje od przeszło dobrych 100 lat. Po wojnie zaopiekowała się nim GS w Rybczewicach. Wtedy młyn podupadł. Po komunalizacji mienia stał się własnością gminy, która nie miała pieniędzy na jego remont. Ogłoszono przetarg i zabytkowy młyn trafił w prywatne ręce. Służył nietylko mieszkańcom gminy, ale przyjeżdzali tutaj klienci z okolicznych wsi. Swoją działalność zakończył przeszło 20 lat temu, prowdopodobnie w 1998 roku.
   


Zabytkowe lipy. Lipy drobnolistne rosnące wokół kościoła w Częstoborowicach to zabytki przyrody, jest ich tylko trzy. Ks. Jan Kowalski w czwartym rozdziale książki monograficznej "Dzieje Gminy Rybczewice" pisze o wzmozonych działaniach proboszczy parafii, aby upiększyć widok (panoramę) kościoła.

   

 

Bazar i Pilaszkowice

 

Kościół w Pilaszkowicach.  Zabytkowy kościół drewniany przeniesiony z Parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa z ulicy Kunickiego w Lublinie. Został wzniesiony w latach 1933-1934 wg projektu architekta Tadeusza Witkowskiego. W 1985 r. został przeniesiony do Pilaszkowic, gdzie pełni rolę kościoła filialnego. Kościół jednonawowy, misternie wykończony, zbudowany w stylu neogotyckim, wspaniale komponuje się z otaczającymi go wzgórzami. W ołtarzu głownym znajduje się obraz Pana Jezusa wzniesiny wraz z kościołem. Na wysokiej wieży umieszczony został 230 kilogramowy dzwon ufundowany z racji 25-lecia Pontyfikatu Papieża Jana Pawła II. Kościół wpisany do rejestru zabytków pod nr A/887.

 

Zespół dworsko-parkowy. Rozległy zespół przestrzenny pochodzący z XVII w., położony na wyniosłym płaskowyżu, na zachodniej krawędzi doliny rzeki Giełczwi – złożony z nowego murowanego dworu zwróconego frontem na północ, otaczającego go pozostałościami parku założonego w XVII w., prostokątnego dziedzińca gospodarczego, zabudowań gorzelni (gorzelnia, magazyn spirytusu oraz rządcówka), oficyny, spichlerza, obory i stodoły.  Inwentarz z 1930 roku wymieniał 17 budynków gospdarczych w całym majątku, 15 domów mieszkalnych dla służby, około 6 ha ogrodów warzywnych, chmielniki oraz 14 ha sadów owocowych. W 1944 roku majątek został rozparcelowany, a zabudowania przeszły na własność Skarbu Państwa. W latach pięćdziesiątych XX wieku park ze stawami, dwór oraz zachowane budynki gospodarcze zostały przejęte przez Rolniczą Spółdzielnię Produkcyjną "Zwycięstwo" w Brzezicach z filią w Bazarze. Niektóre budynki zachowały się do dzisiaj i pozostają w rekach prywatnych właścicieli. Zespół dworsko-parkowy wpisany do rejestru zabytków po nr A/760.


Dwór. Budynek murowany z kamienia wapiennego z dodatkiem cegły (ceglana współczesna przebudówka) na zaprawie wapienno-piaskowej, obustronnie tynkowany. Podłogi w pokojach pierwotne drewniane na legarach, w korytarzu terrakota oraz drewniana współczesna mozaika, w sieni posadzka cementowa. Stropy drewniane z trzciną podsufitową. Schody na poddasze drewniane zabiegowe z balustradą w tralek. Schody zewnętrzne do budynku ceglane, otynkowane, jednobiegowe. Więźba dachowa krokwiowo - płaszczowa z kleszczami na dwóch rzędach stoków, podpartych od zewnątrz ukośnym mieczem. Dach kryty eternitem falistym, przybudówka mieszcząca klatkę schodową kryta blachą, nad nią drewniana oszklona weranda poddasza. Stolarka okienna i drzwiowa drewniana, bardzo zróżnicowana. Okna skrzynkowe, dwuskrzydłowe, cztero-, sześciu- i dwunastodzielne. Drzwi zewnętrzne do budynku deskowe praz płycinowe z nadświetlem, wewnętrzne dwuskrzydłowe, płycinowe, płycinowe z oszkleniem, wtórne z płyt wiórowych.
   

 

Park.  Założony w XVII w., wg tradycji przez Jana III Sobieskiego, powiększony w XVIII/XIX w. Za pierwotnym dworem widoczne pozostałości prostokątnego symetrycznego układu barokowego z XVII w., z podwójnym szpalerem lipowym tworzącym trzy boki prostokąta, z czwartej strony zamkniętego przez dwór. Od frontu pierwotny układ nieczytelny, zachowana część starych lip, wg tradycji mających tworzyć monogram M (Maria d'Arquin Sobieska). Na południowym wschodzie od dworu nowsza część parku o układzie krajobrazowym.

 

Spichlerz. Zbudowany w I poł. XIX w., klasycystyczny. Zwrócony frontem na północ, murowany z kamienia, otynkowany. Jednokondygnacjowy na rzucie wydłużonego prostokąta z nieznacznie wysuniętym piętrowym ryzalitem od frontu oraz nowszą piętrową przebudówką od zachodu. Narożniki opilastrowane, ryzalit z płytką wydłużoną wnęką arkadową na osi, mieszczącą prostokątny otwór wejściowy zwieńczony trójkątnym frontem z półkolistym oknem. Po obu stronach ryzalitu wgłębne portyki na parach kolumn toskańskich, kryte stropami belkowanymi, otwarte do ryzalitu przejściami arkadowymi zamkniętymi łukiem odcinkowym. otwory okienne prostokątne, w elewacji frontowej małe poprzeczne okna przeprute  w płytkich prostokątnych wnękach. Spichlerz przykryty jest dachem dwuspadowym o konstrukcji drewnianej, krokwiowo - płatwiowej opartej na trzech rzędach stolców z mieczowaniem. Dobudówka od strony zachodniej jest dwukondygnacyjna. Dach spichlerza w chwili obecnej kryty jest eternitem. W budynku istnieją stropy na belkach drewnianych z deskowaniem. Po zakończeniu II Wojny Światowej spichlerz przeszedł w użytkowanie RSP i użytkowany był jako magazyn chmielu. W latach 1968 - 1979 do spichlerza została dobudowana od strony zachodniej dwupiętrowa suszarnia. Spichlerz był użytkowany do początku lat 90 tych XX wieku, kiedy to został przejęty przez Agencję Rynku Rolnego Skarbu Państwa. W 2003 roku budynek został wykupiony na własność przez prywatnego właściciela.

 

Obora. Obiekt powstał w drugiej połowie XIX wieku. Ściany obory zostały wymurowane z kamienia wapiennego na zaprawie wapienno - piaskowej. Rzut budynku założono na planie wydłużonego prostokąta. Obora w części południowej jest budynkiem jednokondygnacyjnym z poddaszem nieużytkowym, natomiast w części północno - wschodniej, z racji usytuowania na stoku budynkiem dwukondygnacyjnym. Obiekt przykryty jest dachem dwuspadowym o konstrukcji drewnianej, krokwiowo płatwiowej opartej na dwóch rzędach stolców z mieczowaniem. Dach w chwili obecnej kryty jest eternitem. W budynku istnieją stropy na belkach drewnianych z bielonym deskowaniem. Nad piwnicami wykonano sklepienia kolebkowe. Po zakończeniu II Wojny Światowej obora przeszła pod zarząd RSP i do początku lat 90 tych XX wieku była użytkowana jako początkowo zgodnie z jej przeznaczeniem, a późniejszym czasie jako magazyn chmielu. Po przejęciu budynku przez Agencję Rynku Rolnego Skarbu Państwa, budynek był nie użytkowany. W 2003 roku budynek został wykupiony na własnośćprzez prywatnego właściciela.


 

Gorzelnia. Budynek gorzelni powstał prawdopodobnie w drugiej połowie XIX wieku. Gorzelnia została wymurowana z kamienia wapiennego i cegieł ceramicznych na zaprawie wapienno - piaskowej. Cegły zostały użyte w narożnikach, zwieńczeniach elewacji i w obramieniach otworów okiennych i drzwiowych. Ściany gorzelni są obustronnie tynkowane. Rzut budynku założono na planie prostokąta z dobudówką i gankiem od strony północnej. Gorzelnia jest budynkiem parterowym w części centralnej piętrowym z poddaszem nieużytkowym. Budynek od strony wschodniej posiada podpiwniczenie. Gorzelnia przykryta jest dachem czterospadowym z daszkiem dwuspadowym nad piętrową częścią centralną. Więźba dachowa została wykonana jako drewniana, krokwiowo stolcoa. W chwili obecnej dach gorzelni kryty pokryty jest papą asfaltową. Elementy konstrukcyjne stropów wykonano jako drewniane z podsufitką z desek. W 1946 roku gorzelnia przechodzi na własność państwa i jest użytkowana przez RSP. Pod koniec lat 50 tych XX wieku budynek jest już użytkowany jako warsztat remontowy, natomiast w późniejszych latach w jego części wschodniej urządzono mieszkania dla pracowników RSP. W 1996 roku działka wraz zabudowaniami gorzelni zostaje sprzedana prywatnemu właścicielowi za symboliczną kwotę. Nowy właściciel nie znalazł dla tego budynku żadnego przeznaczenia. Zabudowania gorzelni są w chwili obecnej użytkowane jako punkt odbioru mleka.

 

 

Magazyn spirytusu. Budynek powstał prawdopodobnie po 1879 roku, równocześnie z gorzelnią. Ściany magazynu spirytusu zostały wymurowane z kamienia wapiennego z użyciem cegły ceramicznej na zaprawie wapienno - piaskowej. Rzut budynku założono na planie zbliżonym do kwadratu. Magazyn spirytusu jest budynkiem jednokondygnacyjnym o jednoprzestrzennym wnętrzu. Budynek przykryty jest dachem dwuspadowym, o konstrukcji drewnianej, krokwiowo - jętkowej. Dach kryty jest obecnie blachą ocynkowaną. Od 1946 roku magazyn spirytusu jest użytkowany przez RSP. Do końca lat osiemdziesiątych budynek penił funkcję magazynu i warsztatu. W 1996 roku zabudowania przechodzą w ręce prywatnego właściciela. W chwili obecnej budynek jest użytkowany jako magazyn materiałów budowlanych i znajduje się w dobrej kondycji technicznej.

 

Rządcówka. Budynek powstał na przełomie XIX i XX wieku. Ściany oficyny zostały wymurowane z kamienia wapiennego i cegieł ceramicznych użytych do wykonania pilastrów i w obramieniach otworów okiennych i drzwiowych. Ściany są obustronnie tynkowane. Rzut budynku założonona planie prostokąta. Oficyna jest budynkiem parterowym, częściowo podpiwniczonym z poddaszem nieużytkowym, przykrytym dachem dwuspadowym. Więźbę dachową wykonano jako drewnianą, krokwiowo - stolcową. Dach kryty jest obecnie eternitem. W budynku istnieją stropy drewniane z otynkowaną podsufitką z desek. Po zakończeniu II Wojny Światowej budynek przeszedł na własność Państwa. W okresie użytkowania przez RSP, dawna rządcówka była początkowo użytkowana jako budynek administracyjny, a okresie od 1970 do 1999 roku jako sklep. W chwili obecnej budynek jest własnością prywatnego właściciela.

 

Oficyna. Oficyna powstała w drugiej połowie XIX wieku. Budynek został wzniesiony z kamienia wapiennego na planie prostokąta. Oficyna przykryta była dachem dwuspadowym. W budynku istniały stropy na belkach drewnianych z bieloną podsufitką. W latach powojennych oficyna zaadaptowana została na mieszkania dla pracowników RSP. Na początku lat osiemdziesiątych budynek został opuszczony i od tego czasu popada w ruinę.

 

Kapliczki.  Murowane z kamienia, otynkowane. Pierwsza z II poł. XVIII w., późnobarokowa. Na rzucie prostokąta, otwarta z trzech stron arkadami, od frontu zwieńczona trójkątnym szczycikiem, daszek dwuspadowy. Wewnątrz sklepienie kolebkowo-krzyżowe spływające na potrójne pilastry; w ścianie tylnej wnęka zamknięta półkoliście w niej kamienna barokowo - ludowa mensa z rzeźbą św. Mikołaja bpa XVIII w. Druga z XVIII/XIX w., barokowo-ludowa. Na rzucie kwadratu, otwarta z trzech stron arkadami. Wnętrze sklepione kolebką krzyżową spywającą na narożne pilastry, daszek namiotowy. We wnętrzu ludowa rzeźba św. Jana Nepomucena. W dawnym parku, znajduje się figura Matki Boskiej na murowanym postumencie.

 

Piwnice.



 

Stryjno

 

Zespół dworski. Założony w XVI w. przez Stryjeńskich, obecny z II poł. w XVIII w. Położony na lewym brzegu rzeki Giełczwi, na wzniesieniu, z dwóch stron otoczony stawami. Złożony z dworu zwróconego frontem na wschód do prostopadłej do niego oficyny. Od północy na jego tyłach pozostałości parku oraz budynku gospodarczego na południu. Dwór zbudowany w II poł. XVIII w., powiększony i przebudowany ok. 1880 roku przez architekta Kornelego Gabrielskiego. Późnobarokowy, przekształcony w neobaroku. murowany z cegły, otynkowany, parterowy, częściowo podpiwniczony, z poddaszem przerobionym ok. 1880r. na mieszkalne. oraz obszernymi przybudówkami z tegoż czasu; piętrowym budynkiem od południa i parterowym z pięterkiem od północy. założony na rzucie prostokąta z silnie wysuniętymi do tyłu dwoma ryzalitami bocznymi o zaokrąglonych narożach, oraz prostokątnym ryzalitem od frontu dobudowanym ok. 1880r. zapewne w miejsce dawnego portyku. Wnętrze o układzie dwutraktowym, przebudowane, zewnętrzna dekoracja elewacji przekształcona również ok. 1880r. Dach łamany, czterospadowy, ze starą więźbą, kryty blachą. Po 1945 roku adaptowany na cele szkolne. Zespół dworsko-parkowy wpisany do rejestru zabytków pod nr A/715.
   
                                                                                                                                       Remont dworu w 1989 r.

 

Oficyna.  Zbudowana w II poł. XVIII w. Murowana z kamienia i cegły, otynkowana. Of frontu parterowa, od tyłu na wysokich suterenach mieszczących rząd pomieszczeń sklepionych kolebkowo z lunetami, na rzucie prostokąta, pięcioosiowa. Wnętrze o układzie dwutraktowym, z dwiema sieniami, ze sklepieniem kolebkowym, w pozostałych pomieszczeniach stropy. Zewnątrz narożniki podparte nowszymi szkarpami. Elewacje podzielone gzymsem kordonowym, gzyms wieńczący profilowany. Dach czterospadowy ze świetlikami, kryty gontem i eternitem.

 

Budynek gospodarczy.  Według tradycji dawna stajnia i wozownia. Zbudowany w I poł. XIX w., przebudowany ok. 1880r. Murowany z kamienia, otynkowany. Parterowy, z piętrową wystawką od frontu, wspartą na dwóch słupach, na rzucie prostokąta. Wnętrze przekształcone, dach dwuspadowy, kryty eternitem. Zagrody, domy drewniane wznoszone od końca XIX w. do lat 30. XX w.

 

Park.  Pozostałości parku z XVIII - XIX w. Zachowane resztki szpalerów grabowych oraz grupy starodrzewia o układzie krajobrazowym, a ponadto fragmenty rozebranej sztucznej groty. Od frontu zajazd z gazonem.

 

Rybczewice

 

Zespół dworsko – parkowy. Budynek z 2 połowy XIX wieku, w całości murowany z kamienia i cegły pełnej na zaprawie wapiennej. Obustronnie otynkowany. Nad piwnicami (pod skrzydłem zach. i częściowo wsch.) sklepienia kolebkowe i odcinkowe. Stropy drewniane, belkowe z podsufitką z desek i tynkiem na trzcinie. Więźba dachowa drewniana krokwiowo- stolcowa i krokwiowo- płatwiowa. Pokrycie dachu- blacha. Posadzki - w piwnicach brak, wyżej- podłogi białe, parkiet, lastriko, terrakota, posadzki cementowe, a na strychu polepa. Schody wewnętrzne drewniane, dwubiegowe, z ozdobnymi balustradami i poręczami. Balkony ceglane na belkach stalowych podpierane od dołu przez wsporniki. Drzwi drewniane, prostokątne oraz z zamknięciem półkolistym jedno- i dwuskrzydłowe. Okna drewniane, prostokątne, część z zamknięciem półkolistym w większości dwuskrzydłowe. Nad gankiem w elewacji zachodniej- okno kształcie rombu. Elewacje-większość ich płaszczyzn wykonana w stylu imitującym obłożenie prostokątnymi płytami- efekt uzyskany przez fugowanie w grubości tynku. Pierwotny skład zespołu stanowiły: czworak, stajnia cugowa, obora, kurnik, spichlerz, gorzelnia, kuźnia, stolarnia, ogrodzenie z bramkami wznoszone pod koniec XIX w., pozostałości parku założonego również w XIX w. Obecnie pozostały w użytkowaniu obiekty - kuźnia, spichlerz oraz stolarnia zostały wyremontowane i zaadaptowane  przez mieszkańców na cele publiczne. Najbardziej zachowanym zabytkiem z tamtego czasu jest  oczywiście sam dwór, ale również  brama z ogrodzeniem prezentują się nadal okazale. Do 2 listopada 2011 roku dwór pełnił funkcję siedziby Zespołu Szkół Ogólnokształcących. Zespół dworsko-parkowy wpisany do rejestru zabytków pod nr A/1643.
   

 

Kapliczka.  Murowana z kamienia, otynkowana, czworoboczna, od frontu otwarta arkada o łuku półkolistym, spływającym na przyścienne filarki. Zwieńczona trójkątnym frontem, wnętrze przesklepione kolebkowo. Daszek dwuspadowy, kryty gontem. Wewnątrz na kamiennym postumencie znajdowała się ludowa rzeźba św. Jana Nepomucena lecz ją skradziono. Św. Jan Nepomucen był patronem mostów, przepraw, opiekunem życia rodzinnego, orędownikiem dobrej spowiedzi, sławy i honoru. Obecnie uznawany za patrona ratowników. Według tradycji ludowej był świętym, który chronił pola i zasiewy przed powodzią ale również i suszą, dlatego figury św. Jana Nepomucena (Nepomuki) można spotkać jeszcze dzisiaj przy drogach w sąsiedztwie mostów, rzek, ale również na placach publicznych i kościelnych oraz na skrzyżowaniach dróg. Obecnie w kapliczce znajduje się figura Matki Bożej.
 


Cmentarz wojenny z czasów I wojny światowej.  Cmentarz wojenny żołnierzy austriackich, węgierskich, rosyjskich i niemieckich poległych w latach 1915-1917 położony w północnej części Rybczewic Drugich. Podczas letniej ofensywy wojsk austiacko - niemieckich, które prowadzone były na terenie całej Gminy Rybczewice i jej znacznych obrzeżach przeciw cofającej się na wschód armii rosyjskiej, rozegrały się ważne strategiczne i zaciete bitwy oraz wiele ataków na biała broń, które przyniosły olbrzymie straty w stanach osobowych obydwu armii, szczególnie rosyjskiej. Największe walki rozegrały się na polach Pilaszkowic, Częstoborowic, Rybczewic, Gardzienic oraz Izdebna, gdzie zginęło w wyniku licznych ataków około 45 tysięcy żołnierzy. Do dziś istnieją cmentarze z tamtych czasów. Jednym z nich jest cmentarz we wsi Rybczewice.


Jesion - pomnik przyrody.  Jesion ten znajduje się w zespole dworsko-parkowym w Rybczewicach Drugich od południowo - wschodniej strony budynku pałacu. Obwód pnia wynosi 390 cm.


 Choiny

Dworek. Został wybudowany na poczatku XX w, około 1902 roku.

 

Studnia. Piękną studnię możemy zobaczyć w miejscowości Choiny w poblizu dworku.

 

Kasztan jadalny.

 

 

Wygnanowice

 

Kościół w Wygnanowicach. Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, wybudowany w latach 1947-1948 według projektu architekta Tadeusza Witkowskiego, murowany. Na kościół częściowo wykorzystano dawny budynek podworski. Wybudowali go sami parafianie, a konsekrował 9 czerwca 1964 roku bp Piotr Kałwa. W 1971 r. wymieniono fundamenty pod bocznymi ścianami i przeprowadzono zewnętrzną renowację. W 1982 r. w całym kościele ułożona została posadzka. Kolejne remonty miały miejsce w 1987 i 1993 r. Kościół jest 3-nawowy, neoklasycystyczny, przy prezbiterium zakrystia, na frontonie dwie duże, kwadratowe wieże, a nad nawą mała wieżyczka na sygnaturkę. Sufit k-ła, oprócz prezbiterium i chóru wykonanego z drzewa i malowanego na olejno. Ołtarz główny murowany, nastawa drewniana. W ołtarzu trz obrazy: Matki Boskiej Częstochowskiej, Matki Boskiej Siewnej i Chrystusa na krzyżu (mal. Jerzy Krasucki ze Stryjna, po 1950 r.) W ołtarzach bocznych, wyk. przez Antoniego Skorka ze Stryjny w 1955 r. - w prawnym obraz Matki Bożej, w lewym - św. Antoniego (mal. obydwa J. Krasucki w 1956 r.) Wszystkie ołtarze zostały poddane renowacji w latach 1997-98. Ławki wykonał Franciszek Chrześcijanek z Gardzienic w1950 roku, konfesjonały - A. Skorek ze Stryjny w 1956 roku. Na chórze muzycznym 10-głosowe organy, firmy Pulsza - Majszczyk i Kruszewski z Warszawy w 1956 r., remontowane w 1973 r. Na wieżach kościelnych dwa spiżowe dzwony, firmy Felczyńskiego z Przemyśla z 1974 r., poświęcone przez bpa B. Pylaka. Kapliczki przydrożne: w Gardzienicach I - murowana przez II wojną światową; w Żegotowie - murowana w 1956 r.; Stryjnie II - murowana z kamienia; w Wygnanowicach - murowana z kamienia z figurą Matki Bożej, ufundowaną przez właściciela majątku Milowicza w 1936 r.


Zespół dworski.  Dwór murowany z 1892r., kryty gontem i otoczony wiekowym drzewostanem. Po wojnie w jednym z największych pomieszczeń  dworu zamieszkał ksiadz, a w pozostałych zorganizowano kaplicę, gdzie odprawiały się nabożeństwa dla wiernych. w 1946 roku starą, murowaną z kamienia stodołę dworską zaadaptowano na kościół katolicki, który został poświęcony w 1958 roku, a na dworze zorganizowano szkołę podstawową. Oficyna z początku XX w., park krajobrazowy założony w XIX w początkowo ogrodzony płotem o wysokości 1,5 metra. Od marca 1978 roku dwór w Wygnanowicach jest siedzibą Domu Pomocy Społecznej. Zespół dworski wpisany do rejestru zabytków pod nr A/766.
  
                                                                                                                                               Park w Wygnanowicach

 

Młyn wodny.  W młynie wodnym w Wygnanowicach przerabiało się zboże na mąkę pszenną i żytnią od ponad 100 lat. Młyn usytuowany jest nad rzeką Giełczewką ( wpadającą do rzeki Wieprz). Zbudowany został na początku XX w. i przechodził w ciągu ostatniego stulecia różne koleje losu. Przetrwał wszystko i służył okolicznym mieszkańcom do 2015 roku.

 

Kapliczka.  Kapliczka św. Jana Nepomucena murowana, wybudowana w I poł. XIX w. na wzór wcześniejszej.

 

Grota Matki Boskiej.

 

Izdebno - Kolonia

 

Studnie. Na terenie Gminy Rybczewice, głównie w miejscowości Izdebno Kolonia wzdłuż drogi powiatowej numer 2117 L możemy spotkać niepowtarzalne obiekty, które malowniczo wpisują się w tutejszy krajobraz. Studnie głębinowe bo o nich właśnie mowa wg podań mieszkańców znajdowały się na prywatnych posesjach, na które składało się kilku gospodarzy aby zapewnić swoim rodzinom dostęp do wody pitnej. Należy tu zaznaczyć, że wieś Izdebno Kolonia została założona dużo później od sąsiadującej z nią wsi Izdebno. Część gospodyń – głównie od strony południowej miejscowości, w latach przedwojennych zasilała swoje domy w wodę pochodzącą z tzw. „stoków”. Jednak zbyt duża odległość do codziennego pokonania zmusiła pozostałą część wioski do tworzenia własnych (gospodarskich) studni.Choć informacji na temat ich genezy nie posiadamy zbyt wiele, dzięki uprzejmości kilku Panów – mieszkańców wsi Izdebno - Kolonia udało się zgromadzić kilka ciekawostek.
      Studnie powstały w okresie wojennym jednak jedna z nich – od strony wsi Marysin powstała ok 1935 roku. Z pośród przedstawionych jest największa aczkolwiek najpłytsza, średnia głębokość wynosi ok 35-40 m. Pierwotnie cała wykonana była z bali dębowych, jednak z upływem czasu i pod wpływem warunków pogodowych musiał nastąpić jej Dokładnie w 1970 roku mieszkańcy własnymi siłami zastąpili cembrowinę drewnianą na okrągłą betonową. Jej wydajność była największa ponieważ do łańcucha przymocowane były aż dwa wiadra, a czerpana z niej woda uchodziła za najczystszą
(nie licząc „stoków”). Według podań studnia ta „pamięta” czasy carskie bowiem biegł tędy dukt.

      Pozostałe studnie usytuowane kierunku południowym wsi stopniowo zwiększają swoją głębokość, która  dochodzi do 50 m. Jednak czystość wód nie była już taka dobra ze względu budowę geologiczną podłoża tj.  piasek, glina, ił.
      Najbardziej okazałe studnie zostały udokumentowane, a w niedługim czasie dostaną podane remontowi aby dalej mogły zachwycać i przywoływać wspomnienia.

  studnie w Izdebno-Kolonii

 

 

Izdebno

 

Cmentarz wojenny. Cmentarz załozony został w początkowym okresie wojny, w lipcu 1914 r. Poległych kilkuset żołnieży pochowano w ponad 30 mogiłach pojedynczych i zbiorowych. Wszystkich pochowano dnia 17 lipca 1915 r. Jest to jeden z największych cmentarzy z I wojny światowej na Lubelszczyźnie. Spis poległych znajduje się w Archiwum Państwowym w Lublinie. Cmentarz załozony jest na planie prostokąta, obwałowany wałem ziemnym o wysokościok. 1 m, mocno porośniety drzewami i krzewami. W południowo-zachodnim narożniku cmentarza znajduje się krzyż, obelisk oraz tablica informacyjna, a na niej napis "CMENTARZ ŻOŁNIERZY ARMII AUSTRO-WĘGIERSKIEJ, NIEMIESKIEJ I ROSYJSKIEJ POLEGŁYCH W LATACH 1914 I 1915 PODCZAS I WOJNY ŚWIATOWEJ"

 

 

Kapliczka. Murowana z kamienia wapiennego przez Andrzeja Kozło. Posiada z boku dwa okienka, dach pokryty jest eternitem. W środku ołtarzyk z dwoma lichtarzami i figurą siedzącego Jezusa ze związanymi sznurem rękoma. Nad nią wisi obraz Matki Bożej z Dzieciatkiem. Kapliczka znajduje się w pobliżu dawnej szkoły, niedaleko sklepu.


 

Zygmuntów


Kapliczka

 

 

 

Źródła:
Wikipedia
Materiały Regionalne Gminnej Biblioteki Publicznej
Katalog polskich zamków, pałaców i dworów w Polsce
Folwarki Lubelszczyzny. Historia rozwoju i zabudowy

 

 

 

Autor:Administrator
  • Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
  • Szwajcarsko-Polski Program Współpracy
  • PROW
  • Ministerstwo Środowiska
  • Geoportal
  • Fundusze norweskie i EOG
Licznik odwiedzin: