Inne szlaki turystyczne
TRASA II – FIOLETOWA: Rezerwat Chmiel – Olszanka – Krzczonów – Sołtysy – Walentynów – Pamięcin – Chodyłówka – Bazar (ok. 18 km)
Trasa przebiega skrajem najcenniejszego przyrodniczo zakątków Krzczonowskiego Parku Krajobrazowego. To wyjątkowo malownicze tereny. Podróż rozpoczynamy od przystanku przy tablicy informacyjnej „Rezerwat Chmiel”, kierując się w stronę Krzczonowa. Droga wiedzie wśród dębów, grabów, sosen, lip i buków, a w runie leśnym jest wiele gatunków roślin chronionych m.in. kopytnik zwyczajny i wawrzynek wilczełyko.
Po ok. 1 km mijamy rezerwat „Olszanka”. Ochronie podlega w nim drzewostan dębowy z bogatym podszytem i runem. Niedługo, po lewej stronie szosy do Krzczonowa mijamy cmentarz żołnierzy rosyjskich i austriackich z czasów I wojny światowej. Ich ciała są pochowane w usypanych na wzgórzu kurhanach. Ich osobliwością i niejako atrakcją turystyczną jest fakt, iż rzut poziomy każdego z nich ma kształt koła, prostokąta i krzyża. Kurhany prawdopodobnie zostały usypane w X wieku.
Na rondzie w centrum Krzczonowa kierujemy się na Żuków. Tuż obok ronda znajduje się zabytkowy kościół parafialny z 1633 r. z osobno stojącą dzwonnicą. Obydwa obiekty otoczone są murem z lubelskiego wapienia. Naprzeciwko kościoła znajduje się drewniana zabytkowa kapliczka św. Jana Nepomucena. Następnie jadąc przez Sołtysy skręcamy w prawo za młynem i jadąc drogą asfaltową dojeżdżamy do rezerwatu florystyczno-leśnego „Las Królewski”. Są tu stanowiska cieczynianki wiosennej, roślinności kserotermicznej i leśne źródła. Dalej droga wije się pod górę przez lasy, otaczające Walentynów. Prawdopodobnie to chyba najpiękniej położona wieś w całym Krzczonowskim Parku Krajobrazowym.
Warto zatrzymać w tej okolicy i wejść na najwyższy w tym miejscu punkt widokowy (286 m n.p.m.). Po obu stronach drogi widoczne są stare, opuszczone chaty i studnie. Dalej, ok. 1 km zjeżdżamy z drogi asfaltowej w prawo, w Chodyłówkę. Po drodze otwiera się przed nami piękny widok na tutejsze krajobrazy. Krętą drogą docieramy do Bazaru. Tu warto sie zatrzymać i zobaczyć podniszczone budynki podworskie z białego kamienia oraz resztki parku, niegdyś na planie geometrycznym. Warto też przejść przez wąwóz (ok. 200 m) do bogatych źródeł – prowadzi do nich ścieżka. Obok źródeł rosną chronione rośliny: parzydło leśne i pluskwica europejska. W Bazarze (nad rzeką, koło mostu) znajduje się figurka św. Jana Nepomucena.
TRASA III – POMARAŃCZOWA: Krzczonów – Sobieska Wola Pierwsza – Dąbie – Pilaszkowice – Bazar – Częstoborowice – Rybczewice – Stryjno – Wygnanowice (ok. 28 km)
„Pomarańczowa” trasa rozpoczyna się w Krzczonowie. Jadąc w kierunku Sobieskiej Woli, po pokonaniu sporego wzniesienia otwiera się przestrzeń, z której widać przepiękne widoki. Niebawem docieramy do Krzczonowa Trzeciego.
UWAGA! Po lewej stronie za ostatnimi gospodarstwami jest polny „skrót” do Walentynowa i inny z powrotem do Sołtysów – równie piękny krajobraz. Przejeżdżamy 6 km i znajdujemy się w Sobieskiej Woli Pierwszej, gdzie biją silne źródła zasilające rzekę Giełczew. Tu możemy chwilę odpocząć w dawnym podworskim parku, tuż za nowym kościołem. Przy świątyni jest cmentarz żołnierzy poległych w II wojnie światowej. Potem jedziemy do Dąbia i dalej do Pilaszkowic, które kiedyś należały do Sobieskich. Właśnie tu przyszły Król polski Jan III Sobieski oczekiwał na miłosne listy od ukochanej Marysieńki, wtedy jeszcze żony Jana „Sobiepana” Zamoyskiego.
Przez Bazar docieramy do Częstoborowic. W pobliżu wsi miała miejsce jedna z bitew powstania styczniowego. Warto obejrzeć ciekawy kościół z XVII wieku i drzwonnicę z przełomu XVIII i XIX wieku. Dojeżdżamy do Wygnanowic, dalej do skrzyżowania Stryjno-Piaski.
TRASA IV – CZERWONA: Olszanka – Żuków Kolonia – Żuków Pierwszy – Policzyzna – Stryjno (ok. 15 km)
Trasa ta rozpoczyna się obok kopca z krzyżem przy przystanku autobusowym w Olszance. Jest to wariant trasy II. Początkowo jedziemy wzdłuż rzeczki „Olszanki”. Możemy tutaj na odcinku ok. 1,5 km obserwować kilkadziesiąt chałup, ocieplonych w bardzo charakterystyczny sposób i podziwiać ich kolorystykę. Teraz następuje długi zjazd wzdłuż lasu do Żukowa Kolonii, a następnie do Żukowa Pierwszego. Jakiś czas szosa prowadzi dawnym gościńcem, wiodącym aż do Piask. W pobliżu pierwszych zabudowań Żukowa warto skręcić w prawo w leśną „żużlówkę”, aby odnaleźć pomnik partyzantów poległych podczas potyczki z Niemcami w dniu 24 lipca 1944 roku.
Wracamy na trasę i kierujemy się w lewo do Żukowa Kolonii. We wsi zachowały się jeszcze dawne budynki podworskie – mieszkania fornali, stodoły, spichlerze. Niektóre znajdują się już w zupełnej ruinie, inne są użytkowane do dziś. Dawny dwór zbudowany w ok. 1840 r. stoi naprzeciwko nowego kościoła oraz drewniany wiatrak-koźlak z XIX wieku.
Jeśli mamy nieco więcej czasu, warto przejść ciekawą ścieżką przyrodniczą. Zaczyna się ona za wsią na Kamiennej Górze, zwanej też „Wygonem”. To nietypowe stanowisko górskiej roślinności – dziewięćsiła bezłodygowego. Stąd możemy powędrować przez Walentynów do „Lasu Królewskiego” (należy mieć ze sobą mapę, gdyż trasa nie jest oznakowana). Przejazd kontynuujemy przez Policzyznę i Stryjno do Wygnanowic. Tu warto odwiedzić kościół, który wcześniej był dworską stodołą. Kolejny przystanek to Gardzienice, kiedyś należące do hetmana Stefana Czarneckiego. Na skrzyżowaniu łączymy się z trasą III.
TRASA V – ŻÓŁTA: Rezerwat Chmiel – Nowiny Żukowskie – Szabałowa Góra – Majdan Policki – Felin – Wygnanowice (ok. 10 km)
Od wczesnej wiosny do późnej jesieni trasa ta jest bardzo barwna. Rozpoczyna się ona od tablicy informacyjnej „Rezerwat Chmiel”, skąd droga asfaltowa prowadzi do przez las w kierunku północno-wschodnim. Przejażdzając przez kompleks leśny docieramy do Nowin Żukowskich. Zaraz za wsią skrzyżowanie. Droga skręca w prawo obok sadów, starych studni. Po lewej stronie za drogą, w kierunku północno-wschodnim wyłania się Szabałowa Góra. To charakterystyczne wzniesienie – ostaniec denudacyjny może być dobrym drogowskazem. Góruje nad okolicą, jest do połowy porośnięta lasem, a do połowy „łysa”. Od Szabałowej Góry kierując się tą samą drogą polną na północny-zachód po kilkuset metrach dociera się do malowniczego gaju.
Przez ten las-park i obok niego dociera się do Majdanu Polickiego. Znajduje się tu stara szkoła z czasów Komisji Edukacji Narodowej. Kilkaset metrów dalej, na skrzyżowaniu, kierujemy się na wschód poprzez wieś Felin. W kilku miejscach obserwujemy rozległe płaty zajęte przez miechunkę rozdętą, pozostałość po opuszczonych ogrodach. Długi zjazd za sklepem zaprowadzi nas drogą pełną sadów, które kwitną wiosną i są kolorowe od owoców jesieni. Polną drogą zjeżdżamy od ostatnich budynków Antoniówki i kierujemy się do Nowin Żukowskich. Stąd mamy już z góry do rezerwatu „Chmiel.”
Źródło: Gmina Krzczonów, Krzczonowski Gościniec, Nr 1/2006 r., str. 29-31
SZLAK RENESANSU LUBELSKIEGO
http://www.szlaki.lublin.pl/index.php/szlak-renesansu-lubelskiego